Świat obróbki skrawaniem jest pełen skrótów. Często czytamy „HSS”, „VHM”, a nawet oznaczenia „HSS-E”, „HSS-R” i „HSS-G”. Ale czy narzędzia, które kryją się za tymi skrótami, zapewniają również pożądane krótkie procesy podczas obróbki skrawaniem? Które wiertła nadają się do stali hartowanej, a które są dobre do miękkich materiałów? Tutaj pokażemy Państwu, do jakich zastosowań i do jakiego materiału można używać naszych wierteł HSS – ale także, gdzie czasami wariant VHM może być bardziej eleganckim, bo trwalszym rozwiązaniem.
Możliwości węglików spiekanych i HSS są wyraźnie podzielone: W niestabilnych warunkach skrawania, przy małych lub średnich seriach i gdy miarą wszystkiego jest wytrzymałość, do wrzeciona nadal trafiają wiertła ze stali szybkotnącej (HSS). Nasza oferta wierteł HSS jest bardzo zróżnicowana , a jednocześnie wyspecjalizowana – dla uzyskania najlepszej wydajności tam, gdzie jest to istotne. Ale co to właściwie znaczy HSS?
HSS jest skrótem od angielskiego terminu High Speed Steel, czyli stali szybkotnącej i odnosi się do wysokostopowej stali narzędziowej. Stal szybkotnąca jest używana do produkcji narzędzi, między innymi dlatego, że jest bardzo łatwa do szlifowania (co pozwala np. na ostrzenie zużytych narzędzi). W porównaniu do zwykłej stali narzędziowej lub stali do pracy na zimno, HSS umożliwia do czterech razy większą prędkość skrawania, ponieważ materiał zachowuje swoją twardość nawet w wysokich temperaturach do ok. 600°C. Osiąga się to dzięki specjalnej obróbce cieplnej, podczas której stal jest wyżarzana w temperaturze ponad 1200°C, a następnie hartowana.
Twardość stali HSS wynika z jej podstawowej struktury, która składa się głównie z żelaza i węgla. Ponadto dodawane są dodatki stopowe w ilości powyżej 5%, dlatego stal HSS zaliczana jest do stali wysokostopowych.
Geometria wiertłajest w dużej mierze odpowiedzialna za to, z którymi materiałami narzędzie radzi sobie najlepiej i zapewnia najwyższą wydajność. Zgodnie z normą DIN 1836 podręcznik DIN dla wierteł i pogłębiaczy definiuje podział grup zastosowania na trzy typy N, H i W.
Wiertła HSS typu N są „normalną spiralą”, czyli klasycznym wiertłem do metalu. Jest to doskonałe rozwiązanie do wiercenia w metalu, żelazie i stali, ale nie w materiałach miękkich.
Wariant H wiertła HSS charakteryzuje się wydłużoną spiralą. Kształt wiertła jest odpowiedni do materiałów twardych, dających krótki wiór, kruchych, ciągliwo-twardych, jak stal, twarde tworzywo sztuczne, pleksiglas lub tworzywa laminowane.
Jeże chcą Państwo obrabiać stosunkowo miękkie, dające długi wiór i ciągliwe materiały, takie jak miękkie tworzywa sztuczne, aluminium czy miedź, wiertła HSS typu W będą najlepszym wyborem. Mają one wąską spiralę, która precyzyjnie wierci również w miękkich materiałach.
Podręcznik DIN dla wierteł i pogłębiaczy definiuje podział grup zastosowania według DIN 1836 na trzy typy N, H i W:
Wiertła ze stali szybkotnącej są produkowane z wysokiej jakości, starannie dobranych gatunków stali. W zależności od zastosowania wierteł, jako materiał skrawający może być użyta albo konwencjonalna stal HSS, albo gatunki o wyższej stopowości lub stale produkowane metodą metalurgii proszków. Wolfram i molibden jako składniki stopu zwiększają odporność na zużycie i odporność na odpuszczanie materiału skrawającego, do czego przyczynia się również kobalt i dodatkowo zwiększa twardość na gorąco. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze warianty wierteł HSS.
Są to wiertła uniwersalne, ponieważ mogą być stosowane do obróbki stali, staliwa, żeliwa szarego, żeliwa ciągliwego, żeliwa spiekanego, brązu, mosiądzu i aluminium. Najczęściej wiertła te są używane do konwencjonalnego, normalnego wiercenia na wiertarkach ręcznych i stacjonarnych. Spełniają one wymagania podstawowej jakości, dobrze usuwają wióry i są bardzo odporne na złamania.
Wiertła HSS-G można łatwo odróżnić od innych modeli dzięki błyszczącej metalicznej i szlifowanej spirali. Są one znacznie bardziej precyzyjnie wykonane niż wiertła HSS-R, co umożliwia bardziej precyzyjną pracę przy długiej żywotności i małych tolerancjach. Ponadto bardzo dobrze odprowadzają wióry i są samocentrujące. Wiertła HSS-G stosowane są w wiertarkach słupowych [kolumnowych] oraz tokarkach i centrach frezarskich. Obrabiają stal, staliwo, żeliwo, żeliwo spiekane, grafit, mosiądz, aluminium i brąz.
Kształt wierteł HSS-E jest taki sam jak wierteł HSS-G. Główną różnicą pomiędzy wiertłami HSS-E i HSS-G jest stop kobaltu (5% lub 8%). Materiał narzędzi HSS-E jest wyższej jakości i jednocześnie bardzo żaroodporny, co pozwala na obróbkę materiałów o dużej wytrzymałości – idealny do stali nierdzewnej. Jednakże stop kobaltu zmniejsza ciągliwość wierteł HSS-E, co powoduje większą podatność na złamania.
Wiertła typu HSS-E-PM i HSS-E różnią się od siebie przede wszystkim sposobem wytwarzania materiału skrawającego; w przypadku wierteł HSS-E-PM jest on wytwarzany metodą metalurgii proszków. Dzięki temu stal ta ma drobniejszy i bardziej równomierny rozkład węglików. Wiertła te zostały specjalnie zaprojektowane do obróbki stali i materiałów o wyższej stopowości i wytrzymałości. Charakteryzują się wysoką niezawodnością procesu ze względu na jednolitą strukturę stali PM-HSS. Materiał skrawający HSS-E-PM, ewentualnie pokryty powłoką, zapewnia najwyższą odporność na zużycie i żaroodporność przy niskich i średnich prędkościach skrawania. Nowe wiertła HSS-E-PM zamykają lukę pomiędzy klasycznymi wiertłami HSS a wiertłami VHM w obróbce stali i materiałów o wyższej stopowości i większej wytrzymałości oraz przy średnich wielkościach partii.
Właściwości narzędzi HSS mogą być dodatkowo ulepszone poprzez obróbkę powierzchni lub nałożenie powłok. Obecnie dostępne są w naszej ofercie jako produkty standardowe następujące warianty:
Czy mają Państwo do czynienia z trudnymi warunkami mocowania, cienkimi detalami lub blachami, gdzie nad procesem obróbki stale wisi ryzyko wygięcia lub drgania elementów? Wtedy optymalnym rozwiązaniem są narzędzia HSS. Są one w stanie znacznie lepiej kompensować naprężenia, takie jak siły poprzeczne, a tym samym przyczyniają się do zwiększenia niezawodności procesu. Czy produkują Państwo głównie małe czy średnie partie? Również tutaj wiertła HSS dobrze się sprawdzają, ponieważ oferują solidną jakość przy rozsądnym stosunku ceny do jakości.
Nasz program wierteł HSS zaspokaja całą listę życzeń ich użytkowników: U nas znajdą Państwo wiertła kręte o średnicy od 0,15 mm, wiertła centrujące, wiertła stopniowe oraz narzędzia do rozwiercania do prawie wszystkich materiałów. Ci, którzy wymagają najwyższej niezawodności w produkcji, sięgają po wiertła HSS typu UNI. To uniwersalne narzędzie z powłoką TiN i zaszlifowaniem 4-powierzchniowym charakteryzuje się niewielkimi siłami skrawania i wysoką stabilnością.
Każda firma ma swoje klasyki i swoich bohaterów sprzedaży. W CERATIZIT zestaw wierteł krętych DIN 338 jest z pewnością jednym z nich. Dostępny w dwóch wariantach, jeden o średnicy od 1,0 mm do 5,9 mm i drugi od 6,0 mm do 10,0 mm. Użytkownik otrzymuje praktyczne wymiary z przyrostami co 0,1 mm w praktycznym metalowym pudełku. Dlaczego te wiertła HSS są tak popularne? Korzystna cena i szeroki zakres zastosowań mówią same za siebie!
W pewnym momencie nawet najbardziej wytrzymałe wiertło HSS osiąga swój limit zużycia. Wtedy pojawia się pytanie: Czy kupić nowe wiertło czy naostrzyć stare? Dzięki usłudze ostrzenia narzędzi skrawających CERATIZIT ReStart możliwe jest wielokrotne, bezproblemowe ostrzenie.
Nasz profesjonalny serwis ostrzenia przywraca niemalże pierwotną wydajność narzędzi poprzez zastosowanie oryginalnych geometrii i powłok. Oznacza to, że narzędzia mogą nadal optymalnie spełniać wszystkie parametry jakościowe. Jednocześnie regeneracja przedłuża żywotność narzędzia, wobec czego można przeznaczyć znacznie mniej środków na zakup narzędzi nowych.
Nie trzeba dodawać, że ceny naszych usług ostrzenia są uczciwie skalkulowane i przejrzyste – w programie CERATIZIT ReStart nie ma żadnych dopłat za odcinanie, obróbkę zgrubną itp. Opublikowane ceny obowiązują niezależnie od stanu, w jakim narzędzia zostaną dostarczone. Jeżeli narzędzie nie będzie się nadawało do ponownego ostrzenia, zwrócimy go w stanie, w jakim go otrzymaliśmy.
Tutaj znajdą Państwo dalsze informacje na temat usługi ostrzenia wierteł HSS
Przeczytaj też: Tak można uniknąć niepotrzebnego zużycia wiertła
Wraz z rosnącą gamą materiałów i wysoce wyspecjalizowanymi zastosowaniami w obróbce skrawaniem rosną również wymagania stawiane stosowanym narzędziom. Najpóźniej przy większych posuwach i prędkościach skrawania, gdy temperatura w strefie skrawania nieuchronnie przekracza 600°, wiertła HSS osiągają swoje granice możliwości. Aby jednak zabawa nie musiała się kończyć, CERATIZIT oferuje ogromny wybór wierteł z pełnego węglika spiekanego (VHM).
Jako projektant i producent wysokiej jakości gatunków węglików spiekanych i wysokowydajnych materiałów skrawających, rozszerzyliśmy naszą ofertę produktów o wiertła VHM. I tak między innymi wiertła VHM typu WTX od lat cieszą się uznaniem użytkowników na całym świecie. W związku z tym oferujemy odpowiednie wiertło WTX do każdego rodzaju zastosowania oraz różnych materiałów obrabianych: WTX-UNI, WTX-VA, WTX-H, WTX-AI, WTX-Ti, WTX-Speed und WTX-Feed, WTX-180, WTX-Change, WTX-Feed BR. Między innymi z powodzeniem wprowadziliśmy na rynek wiertło WTX HFDS, pierwsze czteroostrzowe wiertło z wysokim posuwem do obróbki żeliwa i stali. Myśleli Państwo o obróbce raczej drobnych detali? W tym celu uzupełniliśmy nasze portfolio o wiertło WTX-Micro dla bardzo małych otworów o średnicy od 0,1 mm. Mamy też coś dla głębokości: nasze wiertła do głębokich otworów WTX-TB, które można stosować do 50xD.
Czy są Państwo zainteresowani wiertłami VHM jako alternatywą dla naszych wierteł HSS? To zapraszamy do zapoznania się tutaj z naszą ofertą wierteł z węglika spiekanego.